Ποια η βασική ανατομία του μεσοσπονδύλιου δίσκου ;
Ο φυσιολογικός μεσοσπονδύλιος δίσκος έχει κυλινδρικό σχήμα. Περιμετρικά αποτελείται από έναν ισχυρό ινωχόνδρινο σχηματισμό, που λέγεται ινώδης δακτύλιος με τον οποίο συνδέεται στερεά με τους γειτονικούς σπονδύλους. Κεντρικά περιέχει ένα μαλακότερο ιστό, που λέγεται πηκτοειδής πυρήνας, ο οποίος του προσδίδει την τεράστια ελαστικότητά του.
Ποιος είναι ο φυσιολογικός ρόλος των μεσοσπονδύλιων δίσκων ;
Οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι επιτρέπουν σταθερή κίνηση στη σπονδυλική στήλη ενώ παράλληλα βοηθούν στην υποστήριξη και την κατανομή των φορτίων κατά την κίνησή της, λειτουργούν δηλαδή ως αμορτισέρ.
Ποιος είναι ο μηχανισμός δημιουργίας μιας δισκοκήλης ;
Η πάροδος της ηλικίας και η χρόνια καταπόνηση των μεσοσπονδύλιων δίσκων έχουν ως αποτέλεσμα τόσο την αφυδάτωση του πηκτοειδούς πυρήνα και την καταστροφή της δομής του (εκφύλιση) όσο και την εμφάνιση ρωγμών στον ινώδη δακτύλιο που περιβάλλει τον κατεστραμμένο και ευκίνητο πλέον πηκτοειδή πυρήνα. Έτσι, οι έντονες κινήσεις και η άρση βαρών μετατρέπονται σε δυνάμεις εξώθησης του πηκτοειδούς πυρήνα διαμέσου των ινών του ινώδους δακτυλίου οδηγώντας στο σχηματισμό της δισκοκήλης.Σπανιότερα, ο τραυματισμός της οσφυϊκής μοίρας της σπονδυλικής στήλης μπορεί να οδηγήσει σε αιφνίδια εμφάνιση μιας κήλης στη μέση (οξεία τραυματική δισκοκήλη).
Ποια είναι τα κυριότερα συμπτώματα της οσφυϊκής δισκοκήλης ;
Η θέση εμφάνισης της δισκοκήλης είναι αυτή που καθορίζει και την προκαλούμενη συμπτωματολογία. Όταν αυτή εντοπίζεται προς τον σπονδυλικό σωλήνα, δηλαδή προς το διαμέρισμα της σπονδυλικής στήλης που περιέχει τα νεύρα, τότε προκαλείται έντονος συνήθως πόνος που αφορά τη μέση (οσφυαλγία) ή και το πόδι (ισχιαλγία). Εάν η θέση της οσφυϊκής δισκοκήλης είναι κεντρική τότε το κύριο σύμπτωμα είναι η οσφυαλγία ενώ όταν η θέση εμφάνισής της είναι πλάγια το κύριο σύμπτωμα είναι η ισχιαλγία η οποία έχει ένα χαρακτηριστικό που την ξεχωρίζει από κάθε άλλο είδος πόνου ˙ βελτιώνεται όταν το γόνατο λυγίζει.Ο πόνος από οσφυϊκή δισκοκήλη επιδεινώνεται με το βήχα ή το φτάρνισμα.Τέλος, η οσφυϊκή δισκοκήλη μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα από τη λειτουργία της ουροδόχου κύστεως όπως ακράτεια ή αδυναμία αποβολής των ούρων (επίσχεση).
Πως αντιμετωπίζονται τα συμπτώματα της οσφυϊκής δισκοκήλης ;
Τα συμπτώματα της οσφυϊκής δισκοκήλης αντιμετωπίζονται αρχικά συντηρητικά. Η συντηρητική θεραπεία περιλαμβάνει την τροποποίηση των δραστηριοτήτων (αποφυγή άρσης βαρών, αποφυγή παρατεταμένης καθιστικής θέσης και αποφυγή κραδασμών), τα αναλγητικά και μυοχαλαρωτικά φάρμακα καθώς και τη φυσιοθεραπεία συμπεριλαμβανομένης της άσκησης και της εκπαίδευσης του ασθενούς για το πως να κάθεται, πως να κοιμάται ή το πώς να σηκώνει βάρη.Υπάρχει επίσης μια σειρά άλλων συντηρητικών μέτρων τα οποία όμως δεν έχουν αποδειχθεί επιστημονικά πως είναι αποτελεσματικά παρ’ όλο που περιστασιακά μπορεί να έχουν κάποιο όφελος. Τέτοια είναι η χειροπρακτική θεραπεία (η οποία πολλές φορές μπορεί να είναι και επικίνδυνη για τη νευρολογική ακεραιότητα του ασθενούς), η επισκληρίδια χορήγηση κορτιζόνης, τοπικών αναισθητικών και οπιοειδών, τα αντικαταθλιπτικά από του στόματος, η διαδερμική ηλεκτρική νευρική διέγερση (ΤΕΝS), οι έλξεις, οι μαλάξεις, οι διαθερμίες, οι υπέρηχοι κ.α.Μια από τις πιο μοντέρνες και ελπιδοφόρες συντηρητικές θεραπείες φαίνεται πως είναι η αντιβιοτική θεραπεία επί τρίμηνο τουλάχιστο (MAST) με ή χωρίς διαδερμική χορήγηση ενδοδισκικού τζελ (Δισκοπλαστική και θεραπεία MAST) όταν το μέγεθος της κήλης δεν είναι ιδιαίτερα μεγάλο.
Επείγουσες καταστάσεις
Η μεγάλη ή η παρατεταμένη συμπίεση ενός νεύρου από μία δισκοκήλη μπορεί να προκαλέσει προοδευτική μυϊκή αδυναμία στο πόδι, η οποία μπορεί να γίνει μόνιμη αν δεν γίνει αποσυμπίεση του νεύρου το συντομότερο δυνατό.Η μαζική πρόπτωση ενός δίσκου δηλαδή η αιφνίδια εμφάνιση μιας μεγάλης δισκοκήλης που πιέζει όλα τα νεύρα που περιέχονται μέσα στο σωλήνα της σπονδυλικής στήλης, προκαλεί την εμφάνιση μιας σχετικά σπάνιας (1-2% όλων των δισκοκηλών που χειρουργούνται) αλλά εξαιρετικά επείγουσας κατάστασης που λέγεται «ιππουριδική συνδρομή» και η οποία χαρακτηρίζεται από αιφνίδια αδυναμία και των δύο ποδιών, μουδιάσματα των ποδιών και των έξω γεννητικών οργάνων καθώς και από διαταραχή των λειτουργιών της ούρησης και της αφόδευσης. Η κατάσταση αυτή απαιτεί άμεση χειρουργική αντιμετώπιση (πεταλεκτομή και δισκεκτομή) μέσα στις πρώτες ώρες από την εμφάνισή της.
Ποιες είναι οι ενδείξεις της χειρουργικής θεραπείας της οσφυϊκής δισκοκήλης;
Δεν απαιτείται πάντοτε χειρουργική αντιμετώπιση μιας δισκοκήλης στη μέση αφού το 85% των περιπτώσεων οξείας δισκοκήλης αυτοϊάται μέσα στις πρώτες έξι εβδομάδες.Χειρουργικά αντιμετωπίζονται πάντα οι προαναφερόμενες επείγουσες καταστάσεις (η προοδευτική μυϊκή αδυναμία του ποδιού και η ιππουριδική συνδρομή) καθώς και οι δισκοκήλες που προκαλούν ανυπόφορο πόνο (Οσφυαλγία και Ισχιαλγία) που δεν ανταποκρίνεται στη σωστή συντηρητική θεραπεία.
Ποια είναι η κύρια χειρουργική μέθοδος οσφυϊκής δισκεκτομής;
Ο ποιο αξιόπιστος τρόπος αφαίρεσης μιας οσφυϊκής δισκοκήλης είναι η μικροδισκεκτομή δηλαδή η δισκεκτομή που γίνεται με τη βοήθεια του χειρουργικού μικροσκοπίου, (Οσφυϊκή μικροδισκεκτομή) και των μικροχειρουργικών εργαλείων και τεχνικών.
