Τι είναι το σύνδρομο μέσου νεύρου;
Το σύνδρομο μέσου νεύρου ή αλλιώς σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα αποτελεί το συχνότερο σύνδρομο παγίδευσης νεύρου στα άνω άκρα.Συνήθως το μέσο νεύρο παγιδεύεται ή αλλιώς συμπιέζεται από τον εγκάρσιο σύνδεσμο του καρπού και τους τένοντες των καμπτήρων μυών της άκρας χείρας μέσα στον οστεοσυνδεσμικό σωλήνα του καρπού.Συνήθως εμφανίζεται στους μεσήλικες και είναι τέσσερις έως εννέα φορές συχνότερο στις γυναίκες σε σχέση με τους άνδρες. Προσβάλλει και τα δύο χέρια σε περισσότερους από τους μισούς ασθενείς όμως είναι συχνότερο στο χέρι που χρησιμοποιείται περισσότερο.
Ποια είναι τα αίτια του συνδρόμου του μέσου νεύρου;
Συνήθως δεν αναγνωρίζεται κάποιο ειδικό αίτιο. Στους νεότερους ασθενείς μπορεί να οφείλεται σε :
- συγγενή στένωση του καρπιαίου σωλήνα
- τραυματισμούς, που σχετίζονται με την εργασία ή τα χόμπι, και οφείλονται σε επαναλαμβανόμενες κινήσεις του καρπού, σε άβολες θέσεις όπως είναι η υπερέκταση, η ωλένια απόκλιση και η βίαιη κάμψη του καρπού, σε άμεση πίεση του καρπιαίου σωλήνα ή σε χρήση εργαλείων που προκαλούν κραδασμούς. Η χρόνια καταπόνιση του χεριού φαίνεται πως προκαλεί τενοντοελυτρίτιδα των τενόντων των καμπτήρων μυών της άκρας χείρας σε διάφορες επαγγελματικές κατηγορίες όπως είναι οι κτηνοτρόφοι, οι γεωργοί, οι οικοδόμοι, οι οδηγοί, οι κομμώτριες κτλ
- συστηματικές καταστάσεις όπως είναι ο υποθυρεοειδισμός, η μεγαλακρία, το πολλαπλούν μυέλωμα, η αμυλοείδωση, η ρευματοειδής αρθρίτιδα, ο σακχαρώδης διαβήτης, η ρευματική πολυμυαλγία, η παχυσαρκία, η κύηση (συνήθως έχει παροδική εμφάνιση) και η λοχεία, η καρκινωμάτωση, η ουρική αρθρίτιδα, οι βλεννοπολυσακχαριδώσεις και η φυματιώδης τενοντοθυλακίτιδα.
- Μοντέρνα αίτια θεωρούνται η κακή θέση του καρπού κατά τη δακτυλογράφηση σε υπολογιστή (νόσος των χειριστών υπολογιστών) καθώς και η λήψη των ανταγωνιστών των οιστρογονικών υποδοχέων ταμοξιφαίνη (Tamoxifen) και αναστροζόλη (Arimidex).
- fistula στην περιοχή του αντιβραχίου σε αιμοκαθαιρόμενους ασθενείς
- σε θρόμβωση της αρτηρίας του μέσου νεύρου
- σχηματισμό αιματώματος εντός του καρπιαίου σωλήνα
Τα δύο τελευταία αίτια συνήθως προκαλούν το οξύ σύνδρομο του μέσου νεύρου το οποίο εμφανίζεται ξαφνικά, με έντονο πόνο συνήθως μετά από μια έντονη προσπάθεια ή τραυματισμό του χεριού.
Ποια είναι τα κυριότερα συμπτώματα του συνδρόμου του μέσου νεύρου;
Τα συμπτώματα του συνδρόμου ποικίλουν από ασθενή σε ασθενή και πολλές φορές είναι ασαφή. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις των ασθενών που λένε ότι πονάνε σε όλο το χέρι από τον ώμο ως τα δάκτυλα.Xαρακτηριστικό σύμπτωμα του συνδρόμου είναι τα επώδυνα μουδιάσματα του χεριού που αφυπνίζουν τον ασθενή τη νύκτα και αντανακλούν προς τον αγκώνα και πολλές φορές ως τον ώμο. Ο ασθενής προκειμένου να ανακουφιστεί από τα συμπτώματά του κουνά το πάσχων χέρι πάνω-κάτω, ανοιγοκλείνει ή τρίβει τα δάκτυλά του ή τα βρέχει με ζεστό ή κρύο νερό. Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να εκλυθούν κατά τη διάρκεια εκτελέσεως καθημερινών δραστηριοτήτων όπως το κράτημα ενός βιβλίου ή ακόμα και μιας εφημερίδας, κατά την οδήγηση ή το κράτημα του ακουστικού του τηλεφώνου. Ο πόνος και το μούδιασμα κατανέμονται χαρακτηριστικά στα τρεισήμισι δάκτυλα (αντίχειρα, δείκτη, μέσο και μισό παράμεσο). Η μυϊκή αδυναμία της άκρας χείρας αφορά κυρίως τη σύλληψη (πτώση αντικειμένων από τα χέρια) και μπορεί, σε παραμελημένες καταστάσεις, να συνοδεύεται από ατροφία των μυών του θέναρος. Χαρακτηριστικά ο ασθενής αδυνατεί να χρησιμοποιήσει τον αντίχειρα και συνεπώς να εκτελέσει λεπτές κινήσεις όπως είναι το κούμπωμα των κουμπιών του πουκαμίσου του. Στο 80% των περιπτώσεων η υπέρκαμψη του καρπού για 30-60 δευτερόλεπτα προκαλεί την εμφάνιση των συμπτωμάτων του ασθενούς (Phalen test) Τέλος, η ελαφριά πλήξη του εγκάρσιου συνδέσμου με το δάκτυλο προκαλεί την έκλυση πόνου ή μουδιάσματος στην άκρα χείρα (Σημείο Tinel) όπως και η ίσχαιμος περίδεση κεντρικότερα του καρπού για 30-60 δευτερόλεπτα (Τέστ ισχαιμίας).
Ποιες άλλες καταστάσεις μοιάζουν με το σύνδρομο του μέσου νεύρου;
Οι παθήσεις που προκαλούν παρόμοια συμπτώματα με το σύνδρομο μέσου νεύρου και που μπορεί να προκαλέσουν σύγχυση κατά τη διαγνωστική διαδικασία είναι οι εξής:
- Η αυχενική ριζονευροπάθεια, ιδίως της έκτης αυχενικής ρίζας (Α6), η οποία συνυπάρχει σε μεγάλο ποσοστό με το σύνδρομο του μέσου νεύρου (σύνδρομο διπλής πιέσεως ή Double Crush Syndrome)
- Το σύνδρομο της θωρακικής εξόδου
- Το σύνδρομο του πρηνιστού μυός (πίεση του μέσου νεύρου στο ύψος του αγκώνα)
- Σύνδρομο de Quervain (τενοντοελυτρίτιδα στην περιοχή του καρπού)
- Αντανακλαστική συμπαθητική δυστροφία
- Φυματιώδης ή μυκητιασική τενοντοελυτρίτιδα των καμπτήρων μυών
Ποιες διαγνωστικές εξετάσεις απαιτούνται για να τεθεί η διάγνωση του συνδρόμου;
Η διάγνωση τίθεται με το ηλεκτρομυογράφημα και ηλεκτρονευρογράφημα δηλαδή τον προσδιορισμό της κινητικής και της αισθητικής (περισσότερο ευαίσθητη) ταχύτητας αγωγής του μέσου νεύρου στην περιοχή του καρπού, οι οποίες συγκρίνονται με τις αντίστοιχες του ωλενίου νεύρου.Το ηλεκτρομυογράφημα όμως μπορεί να είναι φυσιολογικό σε ποσοστό που ανέρχεται στο ένα τρίτο των περιπτώσεων.
Ποιες εξετάσεις απαιτούνται για να αποκλειστεί προεγχειρητικά κάποια συστηματική νόσος που εκδηλώνεται ως σύνδρομο μέσου νεύρου;
Μια σειρά εργαστηριακών εξετάσεων απαιτούνται όταν υπάρχει υποψία υποκείμενου συστηματικού νοσήματος.
Μερικές από αυτές είναι:
- Ορμόνες θυρεοειδούς αδένα (Τ3,Τ4,ΤSH): για να αποκλειστεί ο υποθυρεοειδισμός
- Αιματοκρίτης και αιμοσφαιρίνη : η αναιμία είναι συχνή στο παλλαπλούν μυέλωμα και στην αμυλοείδωση
- Κάλιο και νάτριο: για αποκλεισμό της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας που προκαλεί ουραιμική νευροπάθεια
- Γλυκόζη αίματος: για αποκλεισμό του σακχαρώδους διαβήτη
- Εξέταση ούρων 42ώρου για πρωτείνη Bence-Jones που εμφανίζεται στο πολλαπλούν μυέλωμα
- Ηλεκτροφόρηση και ανοσοηλεκτροφόρηση πρωτεϊνών: για εύρεση μπαντών αλυσίδων κ αντισωμάτων IgG
- Απλές ακτινογραφίες του σκελετού προς αποκλεισμό του πολλαπλού μυελώματος
Πως ταξινομείται το σύνδρομο μέσου νεύρου ανάλογα με τη βαρύτητά του;
Τα κλινικά και τα ηλεκτροφυσιολογικά ευρήματα καθορίζουν την ταξινόμηση του συνδρόμου αναλόγως της βαρύτητάς του σε τρία στάδια:
- Στάδιο Ι : Ήπιας βαρύτητας
- Στάδιο ΙΙ : Μέτριας βαρύτητας ή εγκατεστημένο σύνδρομο με ευρήματα τόσο κλινικά όσο και ηλεκτρονευρογραφικά
- Στάδιο ΙΙΙ : Μεγάλης βαρύτητας ή παραμελημένο σύνδρομο με ατροφίες μυών θέναρος
Ποια είναι η συντηρητική θεραπεία του συνδρόμου του μέσου νεύρου και πότε ενδείκνυται;
Η συντηρητική αντιμετώπιση εφαρμόζεται αρχικά στα περιστατικά πρόσφατης έναρξης, ήπιας βαρύτητας και στις καταστάσεις που αναμένεται βελτίωση μετά τον έλεγχο του αιτίου (π.χ. στον υποθυρεοειδισμό η κλινική εικόνα βελτιώνεται μετά τη χορήγηση της θυροξίνης).
Η συντηρητική αγωγή περιλαμβάνει:
- Ανάπαυση του άκρου
- Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα
- Κηδεμόνες διατήρησης ουδέτερης θέσης της άκρας χείρας για 2-4 εβδομάδες: βελτιώνει τη συμπτωματολογία στους μισούς ασθενείς
- Εγχύσεις κορτιζόνης στον καρπιαίο σωλήνα στο στάδιο ΙΙ : καλό είναι να αποφεύγονται καθώς μπορεί να προκαλέσουν περαιτέρω βλάβη του μέσου νεύρου
Πότε ενδείκνυται η χειρουργική αντιμετώπιση ;
Η χειρουργική θεραπεία απαιτείται:
- στα περιστατικά που δεν ανταποκρίνονται στη συντηρητική αγωγή,
- όταν εμφανίζεται σημαντική απώλεια της αισθητικότητας του χεριού
- όταν εμφανίζεται ατροφία των μυών του θέναρος
- όταν οφείλεται σε πολλαπλούν μυέλωμα.
Ποιες χειρουργικές τεχνικές εφαρμόζονται στη θεραπεία του συνδρόμου του μέσου νεύρου; Link στη Θεραπεία του συνδρόμου μέσου νεύρου
Η οριστική αντιμετώπιση του συνδρόμου γίνεται χειρουργικά με τη διάνοιξη του εγκαρσίου συνδέσμου και την αποσυμπίεση του μέσου νεύρου.Αυτό μπορεί να επιτευχθεί είτε ανοικτά με τομή μήκους 3-4 εκατοστών στην παλαμιαία επιφάνεια του καρπού, είτε ενδοσκοπικά με μία ή δύο τομές.
Τι απαιτείται κατά τη διάρκεια της μετεγχειρητικής αποκατάστασης;
Μετεγχειρητικά απαιτείται αποφυγή της έντονης χρήσης του χεριού μέχρι την αφαίρεση των ραμμάτων που γίνεται την 15η μετεγχειρητική ημέρα.Ήπια φυσιοθεραπεία της άκρας χείρας όμως εφαρμόζεται αμέσως μετά το χειρουργείο όπως και η αναλγητική αγωγή η οποία διακόπτεται σταδιακά όσο το μετεγχειρητικό άλγος υποχωρεί.Πλήρης αποκατάσταση και χρήση του χεριού γίνεται μετά τον πρώτο μήνα.
